4 Απριλίου 2013

ΠΩΣ ΧΕΙΡΑΓΩΓΕΙΤΑΙ Η ΚΟΙΝΗ ΓΝΩΜΗ ΔΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑΣ

ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΤΑΠΑΚΟΥΔΗ

Προπαγάνδα είναι η παρουσίαση και μετάδοση ειδήσεων και μηνυμάτων δια μέσου των μέσων μαζικής επικοινωνίας κυρίως από κυβερνήσεις ή πολιτικές ομάδες με συγκεκριμένες κινήσεις, μεθόδους και τρόπους ώστε να εξυπηρετήσουν συγκεκριμένους σκοπούς.
Σκοπός της προπαγάνδας δεν είναι να μεταδώσει τα γεγονότα, αλλά να αλλάξει δραστικά τις απόψεις των άλλων. Προσπαθεί να προϊδεάσει θετικά ή αρνητικά σε σχέση με κάποια ιδεολογική θέση, και όχι να παρουσιάσει την ίδια την θέση. Μεταδίδει τα μηνύματα έμμεσα ή άμεσα με τρόπο ώστε να προκαλεί ισχυρά συναισθήματα εκμεταλλευόμενη τις προκαταλήψεις και τις ιδεολήψεις του κοινού, στηριζόμενη σε μια φαινομενική ισορροπημένη ανάλυση των θεμάτων.
Τα μηνύματα της σύγχρονης προπαγάνδας περιέχουν αληθοφάνεια για να μην φαίνονται κραυγαλέα τα ψεύδη που προτάσσονται και σκοπό έχουν να ακουστούν σε όσο περισσότερα μέρη και όσο πιο συχνά γίνεται ώστε μέσω της επανάληψης να γίνουν πιστευτά.

Οι εργολάβοι των συνειδήσεων της σύγχρονης προπαγάνδας χρησιμοποιούν μια μεγάλη ποικιλία μεθόδων εξαπάτησης και χειραγώγησης της κοινής γνώμης εκ των οποίων κυριώτερες είναι:
• Η επιλογή μηνυμάτων για μετάδοση, και η πληροφόρηση του κοινού με συνειδητές παραλείψεις αποκρύβοντας όσες πληροφορίες δεν βολεύουν.
• Η γενίκευση των θεμάτων και η παράλειψη όσων σπουδαίων λεπτομερειών, προτάσσοντας σπουδαίους τίτλους και αποκρύβοντας το πραγματικό περιεχόμενο.
• Με την τακτική της καθυστέρησης ανακοινώσεων επιτυγχάνεται την απόκρυψη ειδήσεων που δεν βολεύουν, αφού δι αυτού του τρόπου δεν προλαβαίνουν οι υπεύθυνοι των ΜΜΕ να αντιδράσουν με ερωτήσεις και διασταυρώσεις.
• Με την τακτική της τμηματικής πληροφόρησης για κάποιο ζήτημα, επιτυγχάνεται ώστε να μην γίνεται αντιληπτή η πραγματική σημασία του θέματος.
• Η αντίθετη τακτική επίσης με καταιγισμό πληροφοριών έτσι που να μην προφταίνει ο δημοσιογράφος να τις ιεραρχήσει ανάλογα με τη σημασία τους, επιτυγχάνει την υποτίμηση της σπουδαιότητας του θέματος.
• Η τακτική της ασάφειας με διάδοση φανταστικών φημών μαζί με ψήγματα πραγματικών γεγονότων, έτσι που το κοινό να μη μπορεί να ξεχωρίσει τις αλήθειες από τις φήμες.
• Με την τακτική της έμφασης σε κάποιο μήνυμα που δεν ενοχλεί, ώστε να παγιδευτεί σ’ αυτό η κοινή γνώμη και να μην δοθεί προσοχή στην είδηση που ενοχλεί.
• Με την Γκαιμπελική μέθοδο που προτείνει  ότι ένα μεγάλο ψέμα γίνεται πιο πιστευτό από πολλά μικρά μαζί. Η τακτική της επανάληψης με σφυροκόπημα του ίδιου μηνύματος χιλιάδες φορές. O Γκαίμπελ έλεγε,
-Η Καθολική Εκκλησία στέκεται ακόμη γιατί επαναλαμβάνει τα ίδια πράγματα επί 2.000 χρόνια.
Είναι αληθεια ότι με την επανάληψη οι μάζες παθαίνουν μιθριδατισμό, δηλαδή ανοσία απέναντι σε άλλες ιδέες, ακόμη και σε ολοφάνερες αλήθειες.
• Η τακτική της αναστροφής και η απροκάλυπτη παραποίηση των γεγονότων όταν έρχονται τα δύσκολα.
• Η τακτική της μισής αλήθειας, με μερικές μόνον αλήθειες που η εξουσία βάζει δίπλα στα χειρότερα ψέματα, ώστε να τα κάνει πιστευτά. Η μισή αλήθεια είναι η χειρότερη μορφή ψεύδους.
• Η τακτική της επίθεσης στα αδύνατα σημεία του αντιπάλου, με στόχο την απόσπαση της προσοχής του κοινού με σκοπό τον ο εκφοβισμό τόσο αυτού όσο και αυτών που τον ακολουθούν.

Με όλες αυτές τις μεθόδους γίνεται φανερό ότι ελάχιστη εμπιστοσύνη μπορεί να έχει κανείς σε αυτούς που τις χρησιμοποιούν.
Οι πληροφορίες που δίνουν είναι τόσο μεθοδικά επεξεργασμένες που δύσκολα ο πολίτης μπορεί να βγάλει την ουσία τους.
Η προπαγάνδα με λίγα λόγια, είναι μια αθάνατη τέχνη και το σπουδαιότερο όπλο για την απόκτηση και τη διατήρηση πολιτικής δύναμης. Είναι το τρομερότερο όπλο στα χέρια εκείνων που ξέρουν να το χρησιμοποιούν. Όταν η ιδέα εισδύει στις μάζες την μετατρέπει σε υλική δύναμη που μετατρέπεται σε ανθρώπινη ενέργεια που κινεί την ιστορία
Η προπαγάνδα εν κατακλείδι χρησιμοποιείται για την ποδηγέτηση της κοινής γνώμης ώστε να εγκρίνει τις μεθόδους εκείνες των διαφόρων κέντρων εξουσίας ώστε,
Πρώτον να προστατεύονται τα οικονομικά συμφέροντα των ιδιοκτητών των ΜΜΕ και οι σχέσεις τους με τον δημόσιο ή ιδιωτικό τομέα.
Δεύτερον η υπαρξιακή ανάγκη των ΜΜΕ να προσφέρουν στον διαφημιστή ένα όσο γίνεται μεγαλύτερο κοινό με σημαντική αγοραστική δύναμη, δεκτικό στα μηνύματά τους.
Και τρίτον να διασφαλίζεται η εξάρτηση των ΜΜΕ από τις επίσημες πηγές πληροφόρησης.

k.tapakoudes@cytanst.com.cy

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΗΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ

ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΤΑΠΑΚΟΥΔΗ
Στην εποχή μας τα μηνύματα και οι ειδήσεις είναι αναρίθμητα και σε μεγάλο όγκο, με αποτέλεσμα ως ένα σημείο να αποτελεί κίνδυνο, διότι ο πολίτης πολλες δορές δεν είναι σε θέση να γνωρίζει ποιες πληροφορίες να παραγνωρίσει και ποιες να αναγνωρίσει.
Εδώ είναι ο ρόλος και η αξία του έντιμου δημοσιογράφου και του καλώς εννοούμενου μέσου ενημέρωσης, δηλαδή να είναι συνεχώς στο πλευρό του αναγνώστη και να τον βοηθά να ξεχωρίζει τι απ’ όσα διαβάζει, βλέπει και ακούει έχει σημασία για  τη ζωή του και τι όχι.
Οφείλει ο δημοσιογράφος να είναι παντού και πάντα, οφείλει να αγωνίζεται για την ελευθεροτυπία. Σ' αυτήν ορκίζεται, αυτήν προστατεύουν τα Συντάγματα και οι νόμοι όλων των δημοκρατικών καθεστώτων, αυτή είναι ο καταστατικός όρος όλων των επαγγελματικών ενώσεων.
Πού όμως αρχίζει και πού σταματά η ελευθερία του Τύπου; Οι πάγιες αρχές που έχει καθορίσει η Διεθνής Ομοσπονδία Δημοσιογράφων εδώ και 20 χρόνια και ισχύουν ακόμη, γράφουν ότι ο δημοσιογράφος οφείλει:
• Να σέβεται την αλήθεια.
• Να σέβεται το δικαίωμα της κοινής γνώμης να πληροφορείται.
• Να σέβεται την ελευθερία των ειδήσεων, των σχολίων και της κριτικής.
• Να κάνει γνωστή την πηγή των ειδήσεών του, εκτός εκείνων που του δίδονται εμπιστευτικά.
• Να μην κρύβει, ούτε να παραλείπει τη δημοσίευση των ειδήσεων και όσων στοιχείων κατέχει
• Να είναι έντιμος στις μεθόδους απόκτησης των ειδήσεων, των φωτογραφιών και άλλων στοιχείων.
• Να επανορθώνει κάθε ανακριβή πληροφορία που δημοσιεύει.
• Να αποφεύγει τη λογοκλοπή, τη συκοφαντία, τη δυσφήμηση, την κακολογία και τις αβάσιμες κατηγορίες.
• Να αποκρούει κάθε πρόταση ιδιαίτερης αμοιβής για τη δημοσίευση μιας είδησης ή για ν' αποφύγει τη δημοσίευση μιας
• Στα επαγγελματικά ζητήματα ν' αναγνωρίζει μόνο τη δικαιοδοσία των ομοίων του.

Επίσης υπάρχουν αρχές του ηθικού κώδικα των δημοσιογράφων που τις διατύπωσε η Συμβουλευτική Συνέλευση των Διεθνών Περιφερειακών Οργανώσεων των Δημοσιογράφων και οι οποίες πρεπει να ισχύουν για τον κάθε δημοσιογράφο:
• Το δικαίωμα του λαού να έχει σωστή, πλήρη και αληθινή πληροφόρηση.
• Η προσήλωση του δημοσιογράφου στην αντικειμενική αλήθεια και στα πραγματικά γεγονότα.
• Η κοινωνική ευθύνη του δημοσιογράφου.
• Η επαγγελματική του ακεραιότητα.
• Η πρόσβαση και συμμετοχή του κοινού στα Μέσα Mαζικής Ενημέρωσης.
• O σεβασμός της ιδιωτικής ζωής και της αξιοπρέπειας του πολίτη.
• O σεβασμός του δημοσίου συμφέροντος.
• O σεβασμός των καθολικών, οικουμενικών αξιών και της πολλαπλότητας των πολιτισμών.
• O αγώνας για εξάλειψη του πολέμου και κάθε άλλης μεγάλης μάστιγας που απειλεί την ανθρωπότητα.
• Η προαγωγή μιας καινούργιας τάξης της πληροφόρησης και της επικοινωνίας.

Τηρώντας αυτές τις αρχές, ο Τύπος μπορεί να ελέγχει δίκαια και αμερόληπτα τις εξουσίες, να πολεμά τη διαφθορά, να προστατεύει τον αδύνατο. Εν κατακλείδι. εφόσον τα MME χρησιμοποιούν τη δύναμή τους για το καλό της κοινής γνώμης, έχουν σημαντικά αποτελέσματα και δικαιώνουν την αποστολή τους.
k.tapakoudes@cytanst.com.cy