ΒΙΟΛΙΣΤΕΣ ΑΠΟ ΤΗ ΧΛΩΡΑΚΑ

Αξιόλογο μέρος της λαογραφίας μας αποτελούν οι παλιοί βιολιτζήδες οι οποίοι χωρίς σπουδές, ήσαν εξαίρετοι μουσικοί. Με την συμμετοχή τους στις χαρές και στις διασκεδάσεις του απλού καθημερινού λαού, διέδωσαν και διέσωσαν την Κυπριακή μουσική και την ιστορία της, μαζί και τα διάφορα ήθη και έθιμα μας. Απετέλεσαν τον κύριο φορέα διατήρησης της παραδοσιακής μουσικής μας, καθώς ως δημιουργοί και μεταδότες, κράτησαν την κουλτούρα και το ύφος της μέχρι τις σημερινές μέρες.

Ήσαν άνθρωποι με έμφυτα ταλέντα και κληρονομικές καταβολές οι οποίοι υπήρχαν ελάχιστοι σε κάθε τόπο, έτσι που αποτελούσε η μουσική τους έργο ύψιστου καθήκοντος, το οποίο και επιτελούσαν με προθυμία γυρνώντας όλη την επαρχία από την οποία κατάγονταν, συνοδεύοντας όλες τις γαμήλιες τελετές καθώς ήταν πρώτιστο έθιμο αυτές να συνοδεύονται με τραγούδια και βιολιά.

Σήμερα δεν έχουν απομείνει παρά ελάχιστοι βιολιτζήδες και αυτοί εν αχρησία, καθώς τα νέα δεδομένα στην τέλεση γάμων, έχουν διαφοροποιηθεί, έχουν εξευρωπαϊστεί. Πρέπει λοιπόν όλοι αυτοί αλλά και οι προηγούμενοι, να μνημονεύονται ώστε να μένουν ως αναφορά για το παρών και το μέλλον.

 Η κοινότητα της Χλώρακας ευτύχισε να έχει μερικούς σπουδαίους επαγγελματίες Βιολάρηδες που άφησαν εποχή. Γυρνώντας στα πανηγύρια και σε γάμους στα περίχωρα, αλλά και σε άλλες επαρχίες που τους καλούσαν, απέκτησαν μεγάλη φήμη και ακόμα μέχρι τις σημερινές μέρες αν και έχουν παρέλθει πολλά χρόνια από το θάνατο τους, πολλοί τους ενθυμούνται και τους συναφέρνουν. Με σειρά γεννήσεως ήσαν οι Αντωνής Αχιλλέως Βλόκκος που γεννήθηκε το 1905, ο Χαμπής Βασιλούης το 1930, ο Παναής Παναή το 1935, και ο Νικόλας Βλόκκος υιός του πρώτου ο οποιος σήμερα σε μεγάλη ηλικία πλέον, έχει σταματήσει να εργάζεται την όμορφη τέχνη της μουσικής την οποίαν κατά τη διάρκεια της σταδιοδρομίας του, πραγματικώς έχει προάγει σε ύψιστο βαθμό.

Ήταν όλοι άνθρωποι απλοϊκοί μεροκαματιάρηδες που για να ζήσουν τις οικογένειες τους έκαναν και διάφορες άλλες δουλειές. Είχαν όμως εντός τους έμφυτο το μεγάλο ταλέντο της μουσικής που τους έκανε ξεχωριστούς και φημισμένους στην κοινωνία.
Ταξίδευαν συχνά προσκεκλημένοι σε γάμους, πανηγύρια, και κάθε λογής συνάξεις της εποχής σε όλη την Κύπρο, σε Τούρκικα ή μιχτά χωριά όπου συναπαντιόνταν με Τουρκοκύπριους οργανοπαίχτες, και επηρεασμένοι από ανατολίτικους ρυθμούς έσμιγαν τους πατροπαράδοτους με τους ξενόφερτους ρυθμούς, ομορφαίνοντας και εμπλουτίζοντας τοιουτοτρόπως την απόδοση της μουσικής τους και δίνοντας της ένα διαφορετικό ηχόχρωμα, έτσι ως πρωτεργάτες καθιέρωσαν την κυπριακή μουσική στη σημερινή της μορφή. Ήσαν όλοι σπουδαίοι βιολάρηδες που συνέβαλαν στην διάδοση της παραδοσιακής μουσικής του τόπου και στους οποίους μαθήτευσαν αρκετοί μουσικοί που συνέχισαν το έργο τους.

Τον πρώτον εξ αυτών, τον Αντωνήν Αχιλλέως Βλόκκον, αναφέρει σε βιβλία του ο γνωστός λαογράφος, τραγουδιστής και ιεροψάλτης, Θεόδουλος Καλλίνικος. Σε βιβλίο του δημοσιεύει  παρτιτούρες του Χλωρακιώτη βιολάρη σε Βυζαντινούς και Ευρωπαϊκούς φθόγγους που γράφτηκαν το 1935, τραγούδια σπουδαία όπως «Τα μμάθκια τα γιαλλούρικα» και τον «Συρτόν Παφίτικον», τραγούδια τα οποία δι αυτού του τρόπου διεσώθησαν και μένουν έως σήμερα στην Κυπριακή μουσικολογία.

ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΤΑΠΑΚΟΥΔΗΣ

ΟΙ ΤΙΜΕΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΠΟΔΙΔΟΝΤΑΙ

Η ηθική επιβράβευση των ανθρώπων που επιτέλεσαν κάτι χρήσιμο είναι σημαντική, γι αυτό οι τιμές πρέπει να τους αποδίδονται σε ένδειξη αναγνώρισης της προσφοράς τους αλλά και ως εκδήλωση ευγνωμοσύνης και σεβασμού.

Οι Δήμοι, οι Κοινοτικές αρχές καθώς και άλλοι φορείς, είθισται να διοργανώνουν εκδηλώσεις για βράβευση αξιέπαινων ανθρώπων που έχουν προσφέρει με κάποιο τρόπο στην κοινωνία. Πρόκειται για επιβράβευση των ηθικών αρετών, βράβευση που συνεπάγει ευχαρίστηση εξαιτίας της οποιας ο άνθρωπος τίνει να δημιουργεί ωραία πράγματα.

Είναι τιμές που όταν αποδίδονται κατόπιν αξιολόγησης έργου και προσφοράς, υπηρετείται ο θεσμός και ο σκοπός της ηθικής επιβράβευσης, καθώς τοιουτοτρόπως οι τιμώντες αναλογιζόμενοι το μέγεθος της ευθύνης τους έναντι των ζώντων, των τεθνεώτων και των επιγενομένων, τις αποδίδουν με ευθυκρισία και σύμφωνα με τους ηθικούς νόμους, οπότε έτσι προκαλούν πολλούς να αγωνίζονται για την αρετή και την δόξα μιμούμενοι το παράδειγμα των τιμωμένων.

Πρέπει λοιπόν αυτές οι εκδηλώσεις να λαμβάνουν χαρακτήρα που να προκαλούν πνευματική ευχαρίστηση και να προβάλλονται ως εξαιρετικά γεγονότα, ώστε όσοι επιθυμούν να μιμούνται τα καλά παραδείγματα.

Γι αυτό πρέπει οι εντεταλμένοι φορείς και οι όντες, να αποδίδουν τις τιμές που αρμόζουν σε ανθρώπους που άφησαν το στίγμα τους καθηκόντως ή άλλως, σε όσους δηλαδή με τον τρόπο τους  πρόσφεραν στην κοινωνία αφήνοντας αξιόλογες παρακαταθήκες. 

Είναι γι αυτό λοιπόν που συγχαίρουμε τοιούτου είδους ενέργειες, πρέπει όμως ταυτόχρονα να τονίσουμε ότι οι τιμές πρέπει να αποδίδονται με φειδώ ώστε να μην υπερβαίνουν τα εσκαμμένα, ούτε να ευτελίζεται, και ούτε να μειώνεται η ηθική υπόσταση του θεσμού.

ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΤΑΠΑΚΟΥΔΗΣ