Το ριζάρι ή αλιζάρι είναι θάμνος που αυτοφύεται σε
αργιλώδη εδάφη.
Το ριζάρι ήταν ιδιαίτερα
χρήσιμο στο παρελθόν, γιατί από την ρίζα του παραγόταν μία κόκκινη χρωστική,
κατάλληλη για βαφή νημάτων. Στη Κύπρο τα παλιά έτη έως και πρόσφατα
χρησιμοποιόταν ευρέως για τη βαφή των Πασχαλινών αυγών καθώς βαμμένα με ριζάρι
εκτός από το μοναδικό κόκκινο χρώμα τους ήταν και ανεξίτηλα. Δεν βάφονταν τα
χέρια, ενώ η βαφή δεν εισχωρούσε στο εσωτερικό τους.
Το Ριζάρι μπορεί να φτάσει μέχρι και 1½ μέτρο ύψος και η
ρίζα του ξεπερνά το μέτρο, είναι αρκετά παχιά και είναι η πηγή της ουσίας
αλιζαρίνης από την οποία παράγεται κόκκινο χρώμα.
Η χρήση του ήταν πολύ διαδεδομένη μέχρι που ανακαλύφθηκε
η χημική κόκκινη βαφή.
H διαδικασία για το
βάψιμο των αυγών είναι απλή. Κοπανίζουμε τις ρίζες του ριζαριού σε χτοσιέρι
(γουδί) για να μπορεί να βγάλει το χρώμα του ευκολότερα. Βράζουμε το ριζάρι σε
νερό για 10 λεπτά και στη συνέχεια το αφήνουμε να κάτσει για 2-3 ώρες ή και όλη
τη νύχτα. Το πρωί σουρώνουμε το ριζάρι και κατόπιν προσθέτουμε τα αυγά και τα
βράζουμε για περίπου 15 λεπτά προσθέτοντας μισό ποτηράκι του κρασιού ξύδι και
λίγο νερό ίσα που να καλύπτει τα αυγά με δοσολογία 70 γρ. ριζάρι ανά
15 αυγά.
Για άλλα χρώματα εκτός του κόκκινου για τα αυγά,
χρησιμοποιούμε σπανάκι για πράσινο χρώμα, παντζάρι για ροζ, πάπρικα για
πορτοκαλί, κόκκινο λάχανο για μπλε-μωβ, κουρκουμά για κίτρινο.
Μέχρι πρόσφατα ο κόσμος χρησιμοποιούσε φυτικές βαφές για
τον χρωματισμό των αυγών το Πάσχα ένεκα οικονομικών δυσχερειών, αλλά και καθώς
οι χημικές βαφές είναι τοξικές.
