17 Μαρτίου 2021

ΚΑΡΔΑΡΙ, ΚΑΡΤΟΣ, ΚΑΟΣ ΓΑΛΑΤΟΥ ΚΑΙ ΓΑΛΕΥΤΗΡΙ

Η λέξη κάος ή κάρτος ή καρδάρι χρησιμοποιείται από τους κτηνοτρόφους για τη μεταφορά του γάλακτος μετά το άρμεγμα των ζώων.

Το μικρό δοχείο με ένα χερούλι  πίσω από το στόμιο μέσα στο οποίο συγκεντρώνεται το γάλα κατά το άρμεγμα ονομάζεται καρδάρι και χωρεί δύο οκάδες, ενώ το μεγαλύτερο δοχείο με δύο χερούλια ονομάζεται καρδάρα.

Είναι στρογγυλό σκεύος κατασκευασμένο στα παλιά χρόνια από ξύλο, ύστερα από λαμαρίνα γαλβάνιζέ ή ορειχάλκου, και τέλος στις σημερινές μέρες από stainless steel.

Μετά το κοπιώδες άρμεγμα των ζώων τα πρωινά  που άρχιζε στις 5.00 το πρωί και πιο ενωρίς, γέμιζαν αυτά τα αγγεία που τα λέγανε κάρτους, τα φόρτωναν σε γαϊδούρια και τα μετέφεραν στο σπίτι για την κατασκευή χαλουμιών και τυριών, ή στους εμπόρους για πούλημα.

ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΡΔΑΡΙ

''Κλότσησε την καρδάρα με το γάλα'' 

ή 

"μη την εν τη παροιμία μιμείσθαι βουν μηδ' ο ημέλχθη γάλα λακτίσαντα εκχέαι"

Παροιμίες που λέμε συνήθως για το τέλος μιας επιτυχημένης προσπάθειας μέχρι όμως… να χυθεί το γάλα,

Δηλαδή παρομοιάζει τον κόπο του βοσκού ώσπου να γαλέψει τις αίγες και στο τέλος με μια κλωτσιά, μια εκ των αιγών χύνει όλο το γάλα και έτσι πάει στράφι όλος ο κόπος του βοσκού.

ΓΑΛΕΥΤΗΡΙ


Το Γαλευτήριν ειναι δοχείο μέσα στο οποίο αρμέγουν οι βοσκοί τα αιγοπρόβατα.

Είναι συνήθως πύλινο ή τσίγγινο κυλινδρικό δοχείο ύψους περίπου 30 εκατοστομέτρων με μια διαγώνια κυλινδρική εξοχή για να αδειάζεται πιο εύκολα το γάλα.