Η περιώνυμος νύμφη της Μεσογείου, η νήσος Κύπρος κατά τον Κωστή Παλαμά, η αναδείξασα σοφούς, Αγίους και Μάρτυρες, έχει επίσης αναδείξει Μάγους και Αλχημιστές. Ένας εξ αυτών, ήτο κάποιος με το ψευδώνυμο Μαμμωνάς. Εγεννήθη στην Αμμόχωστο πριν το 1571, και εξενητεύθη από μικρός εις την Ευρώπη. Μαθήτευσε σε Αλχημιστή και έμαθε την τέχνη, και ανεδείχθη έξοχος αλχημιστής. Στις περιηγήσεις εκτός Κύπρου χρησιμοποιούσε ακόμη ένα ψευδώνυμο, αυτό του τελευταίου υπερασπιστή της Κύπρου Μάρκου Βραγαδίνου λέγοντας ότι ήτο στενός συγγενής. (Οταν το 1571 ορδές του Σουλτάνου εισέβαλαν στην Κύπρο, σφαγιάζοντας 20.000 ανθρώπους και πολιορκώντας την Αμμόχωστο, ο Μάρκος Αντώνιος Βραγαδίνος έδωσε υπεράνθρωπη μάχη για προστατέψει την πόλη των Βαρωσίων, αλλά δεν τα κατάφερε. Ο Οθωμανός Διοικητής έδωσε διαταγή και εγδαραν ζωντανό τον ανδρείο Ενετό). Με αυτό τον τρόπο, στην Ιταλία γενέτειρα του ως άνω ήρωα, έτυχε πολλής υποστήριξης που είχε σαν αποτελεσμα να κερδίσει πάρα πολλή πλούτο. Στην Βενετία δεν μπορούσε να χρησιμοποιεί το ψευδώνυμο τούτο, καθ ότι ήταν η ακριβής γενέτειρα του ήρωα, και ήσαν νωπές οι λυπητερές θύμησες του θανάτου του, καθώς και η απώλεια της Κύπρου την οποίαν απέσπασαν από αυτους οι Μωαμεθανοί Τούρκοι. Ονομαζόμενος κόμης ντε Μαμμωνά, άνοιξε εργαστήριο και σε αυτό προσέτρεχε αμέτρητο πλήθος και τον παρηκολούθει να κάνει τα πειράματα του τα οποία τους εξέπλησσαν. Η φήμη του ως αλχηστού μεγάλωσε και εδιεδώθη ευρέως, ώστε ο Δόγης της Βενετίας τον εκάλεσε εις το παλάτι για να τον γνωρίσει, με αποτελεσμα να συνδεθούν με στενή φιλία. Χρησιμοποιώντας αυτή τη φιλία αλλά και την τέχνη του Αλχημιστή ο πονηρός απατεώνας Κύπριος, απέκτησε μυθώδη πλούτη.
Η τέχνη του Αλχημιστή ήτο να μετατρέπει και να μεταβάλλει τα αγενή μέταλλα σε ευγενή. Σε συγκέντρωση στο σπίτι ενος ευγενή του Δάνδολου, παρόντος του Δόγη και άλλων αριστοκρατών, με τις ταχυδακτυλουργίες του προέβει σε σπουδαίαν παράσταση, ξεγελώντας όλους ότι με την φιλοσοφική του λίθο, μετέτρεψε σιδερένια ράβδο σε χρυσή. Ένας εκ των παρευρισκομένων, ο Μαρτινέγκος, εξαπατηθείς ηγόρασε την φιλοσοφική λίθο έναντι τεραστίου ποσού χρημάτων. Όταν η απάτη ανεκαλύφθει, ο Μαμμωνας δραπέτευσε από την χώρα για να μην συλληυθεί και κατηγορηθεί ως μάγος από την Ιερά εξέταση. Κατέφυγε στη Γερμανία όπου οι πιο πολλοι κάτοικοι ήσαν Προτεστάντες, και δεν είχε φόβο να κατηγορηθεί ως Μάγος. Περιήλθε όλων των σημαντικοτέρων πόλεων με το ψευδώνυμο κόμης Βραγαδίνος επιδεικνύοντας την Αλχημιστική του τέχνη με τις ταχυδακτυλουργίες του, συσσωρεύοντας πολλά πλούτη, και κερδίζοντας τον θαυμασμό. Επαρεσύρθη τόσο από την υπερηφάνεια του και την υπεροψία του, ώστε είχε την τόλμη αναιδώς να κηρύττει ότι είχε υπό τις διαταγάς του τον Σατανά, ενώ οι δυο μαυριδεροί σκύλοι που είχε πάντα μαζί του, ήσαν μεταμορφωμένοι διάβολοι βοηθοί του. Τελευταία περιήγηση στην Γερμανία ήταν το 1590 στο Μόναχο που καλεσμένος εις το παλάτι, και ενώπιον του Αυτοκράτωρος εξετέλεσε τα περίεργα πειράματα του προς μεγάλη κατάπληξη του Βαυαρού ηγεμόνα.
Μετά την μεγάλη πορεία στην οποίαν επορεύθη, ήρχισεν ο κατήφορος του, διότι οι Γερμανοί ήσαν καχύποπτοι παρά οι Ιταλοί. Σε αυτό συνέτειναν πολλές κατηγορίες από συναδέλφους του οι οποίοι τον κατηγορούσαν ως απατεώνα. Χρησιμοποίησαν την μεγαλη του έπαρση που τον έκανε να ισχυρίζεται ότι είχε βοηθούς του τον διάβολο υπό την μορφή σκύλων, και παρέσυραν την κοινή γνώμη εναντίον του. Οι καθολικοί τιμωρούσαν όσους εσυνεργάζωντο με τον Διάβολο σε θάνατο δια της πυράς. Συνελήφθη υπό της Ιεράς εξετάσεως, και εδικάσθη. Απελογήθει ευγλώττως αποδεικνύοντας την εις βάρος του σκευωρία. Οι δικαστές όμως ως καθολικοί φανατικοί, καταδίκασαν αυτόν εις θάνατον δια απαγχονισμού. Την επομένη ημέρα, τον κρέμασαν εις την πλατεία μαζί με τους σκύλους του, και έθαψαν και τους τρεις σε τάφο μακριά από την πόλη.
Στο χωριό της Χλώρακας υπάρχει η παράδοση ότι όταν ο αλχημιστής αυτός επεσκέφθη την Κύπρο, και ως περαστός από το χωριό κάποιο χειμώνα, εγκατεστάθει σε αυτό για λίγο καιρό, και παρήγγειλε εις τους χωρικούς που όργωναν στην περιοχή Χρυσός (είναι τοποθεσία παρά την περιοχή Βρύσης, όπου γι αυτήν μαθαίνουμε διαβάζοντας το βιβλίο του Χρίστου Μαυρέση "Χλώρακα Ιστορική και λαογραφική μελέτη", ότι ονομάστη έτσι, διότι στην περιοχή αυτή υπήρχε χρυσάφι) κάθε απόγευμα μετά την σχολή τους από το όργωμα, να του φέρνουν τον πηλό που έμενε στα ηνία των αρότρων τους, και πλήρωνε σε αυτους κάθε φορά, είκοσι παράδες. Αφου ηγόρασε αρκετές ποσότητες, εκλείσθη εις την οικίαν όπου είχε εγκατασταθεί, χωρίς να παρουσιάζεται, ούτε να συναναστρέφεται κανέναν, με αποτελεσμα οι χωρικοί να υποπτευθούν ότι κάτι παράδοξο συμβαίνει, έτσι που μια μέρα επεσκέφθησαν την οικία, άνοιξαν την πόρτα για να εξετάσουν τι γίνεται, και έκπληκτοι διαπίστωσαν αυτός να είναι εξαφανισμένος, ενώ επάνω εις το τραπέζι υπήρχαν δυο χρυσά ψωμιά. Ως φαίνεται επηραματίζετω με τον πηλόν που ηγόραζε από τους χωρικούς, και που ίσως περιείχε ψήγματα χρυσού, τα ζύμωνε και τα έψηνε μετατρέποντας τα με τις αλχημείες του σε χρυσάφι. Πιστεύεται ότι εγκατέλειψε το χωριό νύχτα, ώστε να μην αντιληφτούν οι χωριανοί ως προς τι μετέφερε, άφησε δε, τα δυο χρυσά ψωμιά ώστε να αντιληφτούν τι έκανε ως προς δόξαν αυτού....
Μετά την μεγάλη πορεία στην οποίαν επορεύθη, ήρχισεν ο κατήφορος του, διότι οι Γερμανοί ήσαν καχύποπτοι παρά οι Ιταλοί. Σε αυτό συνέτειναν πολλές κατηγορίες από συναδέλφους του οι οποίοι τον κατηγορούσαν ως απατεώνα. Χρησιμοποίησαν την μεγαλη του έπαρση που τον έκανε να ισχυρίζεται ότι είχε βοηθούς του τον διάβολο υπό την μορφή σκύλων, και παρέσυραν την κοινή γνώμη εναντίον του. Οι καθολικοί τιμωρούσαν όσους εσυνεργάζωντο με τον Διάβολο σε θάνατο δια της πυράς. Συνελήφθη υπό της Ιεράς εξετάσεως, και εδικάσθη. Απελογήθει ευγλώττως αποδεικνύοντας την εις βάρος του σκευωρία. Οι δικαστές όμως ως καθολικοί φανατικοί, καταδίκασαν αυτόν εις θάνατον δια απαγχονισμού. Την επομένη ημέρα, τον κρέμασαν εις την πλατεία μαζί με τους σκύλους του, και έθαψαν και τους τρεις σε τάφο μακριά από την πόλη.
Στο χωριό της Χλώρακας υπάρχει η παράδοση ότι όταν ο αλχημιστής αυτός επεσκέφθη την Κύπρο, και ως περαστός από το χωριό κάποιο χειμώνα, εγκατεστάθει σε αυτό για λίγο καιρό, και παρήγγειλε εις τους χωρικούς που όργωναν στην περιοχή Χρυσός (είναι τοποθεσία παρά την περιοχή Βρύσης, όπου γι αυτήν μαθαίνουμε διαβάζοντας το βιβλίο του Χρίστου Μαυρέση "Χλώρακα Ιστορική και λαογραφική μελέτη", ότι ονομάστη έτσι, διότι στην περιοχή αυτή υπήρχε χρυσάφι) κάθε απόγευμα μετά την σχολή τους από το όργωμα, να του φέρνουν τον πηλό που έμενε στα ηνία των αρότρων τους, και πλήρωνε σε αυτους κάθε φορά, είκοσι παράδες. Αφου ηγόρασε αρκετές ποσότητες, εκλείσθη εις την οικίαν όπου είχε εγκατασταθεί, χωρίς να παρουσιάζεται, ούτε να συναναστρέφεται κανέναν, με αποτελεσμα οι χωρικοί να υποπτευθούν ότι κάτι παράδοξο συμβαίνει, έτσι που μια μέρα επεσκέφθησαν την οικία, άνοιξαν την πόρτα για να εξετάσουν τι γίνεται, και έκπληκτοι διαπίστωσαν αυτός να είναι εξαφανισμένος, ενώ επάνω εις το τραπέζι υπήρχαν δυο χρυσά ψωμιά. Ως φαίνεται επηραματίζετω με τον πηλόν που ηγόραζε από τους χωρικούς, και που ίσως περιείχε ψήγματα χρυσού, τα ζύμωνε και τα έψηνε μετατρέποντας τα με τις αλχημείες του σε χρυσάφι. Πιστεύεται ότι εγκατέλειψε το χωριό νύχτα, ώστε να μην αντιληφτούν οι χωριανοί ως προς τι μετέφερε, άφησε δε, τα δυο χρυσά ψωμιά ώστε να αντιληφτούν τι έκανε ως προς δόξαν αυτού....
